Cây Hương nhu và những công dụng chữa bệnh

1. Tên gọi cây húng lủi

Tên thường gọi: Cây Húng Trắng, Húng Quế Tím, Húng Quế ( Cây thuốc Nam ).

Tên Hán Việt: Thuốc Hương Nhu còn gọi là Nhu (Thọ Thiện), Hương Nhung (Bản Thảo Bản Thảo), Bạch Hương Nhu (Bản Thảo Kinh), Hương Thai (Thiên Kim Phương), Mật Thảo (Bản Thảo Cương Mục). Múc). ), Hương nhu, Hương dũ, Mẫu dược, Thạch giải, Sơn ông, Hỏa nhu, Cận nhu, Không dại chi, Thanh lương chủng (Hòa Hán Dược Châu), Trần hương nhị, Hương nhu (Trung Quốc Dược Liệu Đại Từ) Chú Giải ).

• Tên khoa học: Ocimum gratissimum Linn
• Họ khoa học: Lamiaceae.

2. Mô tả cây húng quế

Cách nhận biết cỏ xạ hương trong tự nhiên

Húng quế là cây thuốc quý, thân thảo cao 1-2 cm, sống nhiều năm, thân vuông, gốc hóa gỗ, có lông, khi cây còn non 4 mặt thân có màu nâu tím và 4 mặt còn lại có màu tím. của thân Màu lục nhạt, khi già thân chuyển sang màu nâu.

Lá mọc đối, hình chữ thập, cuống lá dài, hình mũi mác, có răng, hai mặt có lông, mặt trên xanh đậm hơn mặt dưới.

Hoa địa lan mọc ở nách lá, thuôn thành xim đơn. Hoa không đều, có tràng hoa màu trắng chia 2 thùy, 4 đầu nhụy rồi bao hoa bên ngoài. Quả thứ tư, bao quanh bởi tro tàn, tồn tại. Toàn cây có mùi thơm. Mùa quả tháng 5 – 7.

Phân loại cây húng quế

1- Húng quế trắng: Thân và cành hình vuông có lông. Lá mọc đối chéo, hình trứng nhọn, mặt trên xanh xám, mặt dưới xanh nhạt, hai mặt ngắn và nhẵn, mép có răng cưa, gân hình lông chim, cuống lá dài. Hoa nhỏ màu nâu, mọc ở đầu xim, thường rụng nhiều, chỉ còn lại tàn. Toàn cây có mùi thơm.

2- Cỏ xạ hương tím: Cây cỏ xạ hương vuông, cắt khúc dài khoảng 40 cm, mặt ngoài màu nâu nhạt đến tím, có nhiều nếp nhăn dọc và có lông mịn. Lá mọc đối, khô giòn, nhăn nheo, hình trứng nhọn đầu, có cuống dài, mép có răng, gân lá có lông, mặt trên nâu, mặt dưới nâu nhạt, có tuyến lõm nhỏ, hai mặt có lông ngắn. Hoa màu nâu nhạt hình môi mọc trên ximăng, đôi khi một số hoa và lá đã rụng, chỉ còn cành. Tro tồn tại để chứa một quả nhỏ (Danh Y Học Đông Y).

3. Thành phần hóa học trong cây húng quế

• Kavacrol 10,15%, Transbergamoten 10,90%, b-Caryophyllene 10,93%, Thymol 9,82%, Humulene 11,83%, b-Bisabolene 12,64%, Terpinen-4-Ol 7,19%, g-Terpinene 4,26%, Kampehen 4,26%, 4,26% %, a-Pinene 1,23%, b-Farnesene 0,25%, Limonene 0,15% (Trương Cẩn Ôn, Trung Thảo) Dược Học 1990, 21 (3): 138).
• Elshotzidol (Thuốc thảo dược Trung Quốc).

4. Tác dụng dược lý của cây húng quế

• Tác dụng giải nhiệt: Cỏ xạ hương (thô) 30g/kg, sắc, đổ vào bụng chuột nhắt, uống lần đầu thấy nhiệt giảm, uống liền 3 lần thấy mát (Vị Lực, Thành Đô Trung Y Học Viện Báo 1992 ,15(2):95).
• Tác dụng an thần, giảm đau: Tinh dầu Húng Thạch Hương 0,3 ml/kg và 0,15 ml/kg đổ vào bụng chuột cống có tác dụng ức chế, làm giảm độ chua (Ngô Đình Giai, Trung Dược Tài 1992, 15). (8): 36).
• Nước sắc Thạch hương nhu có tác dụng làm tỉnh vị chua (Ngô Đình Giai, Trung Dược Tài 1992, 15 (8): 36).
• Tinh dầu Thạch Hương liều 190 mg/kg uống liên tục 7-8 ngày có tác dụng tăng cường miễn dịch (Trạm vệ sinh dịch tễ tỉnh Hàng Dương, Trung dược tạp chí 1973, (1): 44 ).
• Tác dụng kháng khuẩn: Tinh dầu nhũ hương có tác dụng kháng khuẩn đối với trực khuẩn thương hàn, trực khuẩn lỵ, trực khuẩn bạch hầu, trực khuẩn viêm phổi và trực khuẩn lỵ (Chen Chi Pien et al., Biopharmaceuticals). [Nhật Bản]1987, 41(3):215.

5. Tính vị thông kinh lạc của cây húng thánh

Tính hương vị của húng quế

• Vị cay, hơi ôn (Biệt Lục).
• Đắng, cay, hơi hàn, hơi nhẹ (Bản Thảo Chính).
• Vị cay, ngọt, tính ôn (Hồi Ngôn Bản Thảo).
• Đởm, hơi ấm (Đông Dược Học Thiết Yếu).
• Chủ trị, hơi ấm (Lâm Sàng Thường Dụng Thủ Sách).

Kinh thánh của cây húng quế

• Trong kinh doanh rác thải, Vi (Lôi Công Bao Chí Luân).
• Nhập Các kinh Dương Minh Vị, Túc Thái Âm Ti, Thủ Thiếu Âm Tâm (Bản Thảo Kinh Sơ).
• Nhập môn Thiếu Dương Đom Đóm, bảo vệ Thái Âm Phế, bảo vệ Dương Minh Đại Trường (Bản Thảo Kinh).
• Nhập Môn Tâm Kinh, Tỳ, Vị, Phế, Bàng Quang (Đông Y Căn Bản).
• Nhập Phế và Vị (Thứ Năm Thủ Sách Trung Y Lâm Sàng Thường Dụng).

6. Công dụng – sở hữu của cây húng lủi

• Thủy phân, chủ loạn, bụng đau, nôn mửa (Biệt Lực).
• Chủ trị khí hàn thấp (Bản Thảo Cương Mục).
• Phát hãn, thanh thử, lợi thấp, lợi thuỷ (Trung Dược Học).
• Phát hãn, thanh thử, lợi thấp, tiêu thủy. Trị sốt mùa hè, sợ lạnh, không ra mồ hôi, nhức đầu, ngực đầy, thử thấp, phù thũng, thủy thũng, da nước (Trung Dược Học Căn Bản).
• Tán hàn, giải biểu, kiện Vị, lợi tiểu (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).

7. Liều dùng – kiềm chế cỏ xạ hương

Liều dùng: 8 – 20g.

8. Ứng dụng lâm sàng của cây húng quế

Trị tâm phiền, đau cánh tay bằng húng quế:

Cây hương nhu ép, nước sắc 2 chén uống (Trửu Hậu Phương).

Điều trị lưỡi chảy máu như vết đâm bằng húng quế:

Cây hương nhu vắt lấy nước cốt uống (Trửu Hậu Phương).

Trị hôi miệng bằng húng quế:

Nhũ hương 1 nắm, sắc lấy nước súc miệng (Thiên Kim Phương).

Trị mùa hè nằm gió, hay ăn đồ sống lạnh thì nôn mửa, ỉa chảy, sốt, đau đầu, mình mẩy, bụng đau, gân chuyển, nôn khan, tay chân lạnh, bứt rứt:

Hương cây 480g, Hậu phác (bột và nước gừng), Biển đậu (sao), mỗi vị 280g. Bụi. Mỗi lần dùng 20g, thêm 2 chén nước, nửa chén rượu, sắc lấy 1 chén, để nguội, uống 2 lần liên tục là có hiệu quả (Hương Như Mới – Hoà Tế Cục).

Trị chảy máu cam không ngừng bằng húng quế:

bột hương. Mỗi lần uống 4g (Tế Tướng Lục).

Trị phù thũng bằng húng quế:

Dùng bài “Hương Như Tiên” của cư sĩ Hồ Hạp: Hương nhu khô 10 cân, giã nhỏ, cho vào nồi, đổ ngập nước trên 3 tấc, nấu cho đến khi các hương tiết ra hết, gạn nước rồi để lửa nhỏ. bắn, trở lại cho đến khi các hộp mực được. Làm viên to bằng hạt ngô. Mỗi lần uống 5 viên, ngày 3 lần, tăng dần cho đến khi thông tiểu (Bản Thảo Kinh).

Chữa bệnh phong thủy, thủy thũng, sưng phù cả người bằng húng quế:

Hương cây 1kg, đổ nước đun sôi cho nát, lọc bỏ bã lọc cô đặc, thêm 40g bạch trúc (dạng bột) trộn đều, vo thành viên to bằng hạt ngô đồng. Mỗi lần uống 10 viên với nước cơm, ngày 5 lần, tối 1 lần. Uống cho đến khi thông đại tiểu tiện (Như Trúc Hoàn – Bí Kíp Ngoại Công).

Trị thương hàn quanh năm bằng húng quế:

bột hương. Mỗi lần uống 8g với rượu nóng (Vệ Sinh Giản Phương).

Trị trẻ chậm mọc tóc bằng húng quế:

Húng già 80g, sắc với một chén nước cho đặc, thêm nửa lạng mỡ lợn, bôi lên đầu hàng ngày (Vinh Loai Kiếm Phương).

Trị vết thương trên da đầu bằng húng quế:

Húng quế già 80g, sắc với một chén nước cho đặc, thêm mỡ lợn nửa lạng và Hồ phấn, bôi (Từ Mẫu Bí Lục).

Chữa thủng dạ dày bằng rau húng quế:

Cây Nhũ hương làm quân, hợp với Nhân sâm, Trúc đào, Mộc qua, Phục linh, Quất, Bạch thược, Xa tiền, rất tốt (Bản Thảo Kinh Sơ).

Chữa mùa hè trúng thương, lạnh, sợ lạnh, phát sốt, nặng đầu, tâm phiền, không ra mồ hôi:

Nhũ hương 8g, Hậu phác 8g, Biển đậu 12g. thuốc sắc (Hương Như Mới – Lâm Sàng Thường Dụng Trung Y Thủ Sách).

Chữa nhức đầu, phát sốt, sợ lạnh, nôn mửa, tiêu chảy, suy nhược, khát nước, tiểu vàng, tiểu đỏ:

Hương phụ, Cát tín, Ngư tinh, Hoàng bá, Thập đại công, mỗi vị 12g, Thạch xương bồ 8g, Mộc hương 4g. Tỳ Sắc (Thường Dụng Lâm Sàng Thường Dụng Trung Y Thủ Sách).

Trị phù thũng, không ra mồ hôi, lưỡi đặc, ăn ít:

Hương phụ, Bạch trúc, mỗi vị 12g. Tỳ Sắc (Thường Dụng Lâm Sàng Thường Dụng Trung Y Thủ Sách).

Trị phù thủng không mồ hôi, tiểu đỏ, tiểu ít:

Nhũ hương 12g, Bạch mao căn 40g, Ích mẫu thảo 16g, sắc uống (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Quyển 5).

Trị nôn mửa, tiêu chảy:

Nhũ hương, Tử tô, Mộc qua đều 12g. Tỳ Sắc (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).

Chữa viêm cấp, kiết lỵ:

Nhũ hương, chà là, thanh hao, mỗi thứ 12g, sắc uống (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).

Thaythuocvietnam.vn sưu tầm