Di tích lịch sử Dinh Độc Lập

Di tích còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như Dinh Norodom, Dinh Thống đốc, Dinh Toàn quyền, Hội trường Thống Nhất.

Dinh Độc Lập và các sự kiện lịch sử liên quan

Năm 1858, Pháp nổ súng vào Đà Nẵng, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam. Năm 1867, Pháp chiếm 6 tỉnh Nam Kỳ (Biên Hòa, Gia Định, Định Tường, Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên). Ngày 23-2-1868, Thống đốc Nam Kỳ Lagrandière đặt viên đá khởi công xây dựng Dinh Thống đốc Nam Kỳ mới tại Sài Gòn, thay thế cho dinh cũ được xây dựng bằng gỗ năm 1863 (cả dinh cũ và dinh cũ). cung điện mới nằm trong khu di tích hiện nay). Cung điện mới được xây dựng theo đồ án do kiến ​​trúc sư Hermite phác thảo.

Công trình kiến ​​trúc này được xây dựng trên diện tích 12 ha, gồm đại điện, có mặt tiền rộng 80 m, bên trong có phòng khách có sức chứa 800 người và khuôn viên rộng, có nhiều cây xanh, thảm cỏ. Hầu hết vật liệu xây dựng được mang từ Pháp sang. Do chiến tranh Pháp-Phổ (1870) nên việc xây dựng công trình này phải kéo dài đến năm 1873. Sau khi khánh thành, dinh có tên là Dinh Norodom và con đường phía trước dinh cũng được gọi là đại lộ Norodom sau khi khánh thành. Tên vua Campuchia lúc bấy giờ là Norodom (1834-1904). Từ năm 1871 đến năm 1887, dinh này dành cho Thống đốc Nam Kỳ (Gouverneur de la Cochinchine) nên được gọi là Dinh Thống đốc. Từ năm 1887 đến năm 1945, Toàn quyền Đông Dương dùng dinh này làm nơi ở và làm việc nên gọi là Dinh Toàn quyền (nơi ở và làm việc của các Toàn quyền được dời về dinh gần đó).

Ngày 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp, dinh trở thành nơi làm việc của chính phủ Nhật tại Việt Nam. Nhưng đến tháng 9 năm 1945, Nhật bại trận trong Thế chiến thứ hai, Pháp trở lại chiếm Nam Bộ, dinh này trở thành tổng hành dinh của Pháp tại Việt Nam.

Sau năm 1954, Pháp rút khỏi Việt Nam. Đất nước ta bị chia cắt làm hai miền: miền Bắc là Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, miền Nam là chính quyền của bọn đao phủ lập ra cái gọi là “Quốc gia Việt Nam” (sau này là Việt Nam Cộng hòa). Ngày 7 tháng 9 năm 1954, lễ bàn giao dinh giữa đại diện Pháp – tướng 5 sao Paul Ely và đại diện quốc gia Việt Nam – thủ tướng Ngô Đình Diệm.

Năm 1955, sau cuộc trưng cầu dân ý, Thủ tướng Ngô Đình Diệm phế truất Quốc trưởng Bảo Đại và lên làm Tổng thống. Ngô Đình Diệm quyết định đổi tên dinh này thành Dinh Độc Lập. Kể từ đó, Dinh Độc Lập trở thành nơi đại diện cho chính phủ, đồng thời là dinh thự của tổng thống và là nơi chứng kiến ​​nhiều sự kiện chính trị. Thời kỳ này, Dinh Độc Lập còn được gọi là Phủ Chủ tịch. Theo phong thủy, cung này nằm ở vị trí đầu rồng nên còn được gọi là Long cung.

Ngày 27 tháng 2 năm 1962, hai phi công Quân lực Việt Nam Cộng hòa (Nguyễn Văn Cừ và Phạm Phú Quốc) lái hai máy bay AD6 ném bom dinh. Vì không thể trùng tu, Ngô Đình Diệm đã cho san bằng và xây một dinh thự mới ngay trên nền đất cũ, theo đồ án thiết kế của kiến ​​trúc sư Ngô Viết Thụ – người Việt Nam đầu tiên đoạt Giải thưởng Đế chế La Mã.

Dinh Độc Lập mới (di tích hiện hữu) được khởi công xây dựng từ ngày 1-7-1962. Trong thời gian xây dựng, gia đình Tổng thống Ngô Đình Diệm tạm chuyển đến sinh sống tại Dinh Gia Long (nay là trụ sở Bảo tàng TP.HCM). Việc xây dựng dở dang thì Ngô Đình Diệm bị phe đảo chính ám sát (02-11-1963). Sau đó, ngày 31-10-1966, Nguyễn Văn Thiệu đã chủ động chủ trì lễ khánh thành dinh… Cũng từ ngày này, dinh Độc Lập vừa được xây dựng trở thành trụ sở của chính quyền Việt Nam Cộng hòa. Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Nguyễn Văn Thiệu sống và làm việc tại dinh này từ tháng 10 năm 1967 đến ngày 21 tháng 4 năm 1975.

Ngày 8 tháng 4 năm 1975, một chiếc máy bay F5E do Nguyễn Thành Trung lái xuất phát từ Biên Hòa ném bom vào dinh nhưng ít gây thiệt hại.

10 giờ 45 phút ngày 30-4-1975, xe tăng QĐNDVN số hiệu 843, thuộc Đại đội 4, Tiểu đoàn 1, Lữ đoàn xe tăng 230, Quân đoàn 2 dẫn đầu đội hình húc đổ cổng, nhà phụ của Dinh Độc Lập. Sau đó xe tăng số 390 húc đổ cổng chính tiến vào dinh. 11h30 cùng ngày, Trung úy Bùi Quang Thận – Đại đội trưởng Đại đội xe 843 hạ cờ 3 sọc và kéo cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam lên nóc dinh. Cũng vào thời điểm đó, Tổng thống cuối cùng của chính quyền Việt Nam Cộng hòa Dương Văn Minh và toàn bộ nội các chính quyền Sài Gòn tuyên bố đầu hàng chính quyền cách mạng vô điều kiện. Đây là sự kiện lịch sử đánh dấu thắng lợi hoàn toàn của cuộc kháng chiến chống Mỹ, thống nhất đất nước của quân và dân Việt Nam.

Từ ngày 16 đến ngày 21 tháng 11 năm 1975, Dinh Độc Lập được chọn làm nơi diễn ra Hội nghị hiệp thương chính trị để thống nhất hai miền Nam Bắc thành một nước Việt Nam thống nhất. Sau đó, tại đây cũng tổ chức các hội nghị thống nhất các tổ chức quần chúng của cả nước (Công đoàn, Thanh niên, Phụ nữ). Để kỷ niệm những sự kiện chính trị đặc biệt này, Chính phủ đã quyết định đổi tên Dinh Độc Lập thành Hội trường Thống Nhất.

Ngày 25 tháng 6 năm 1976, Bộ trưởng Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) ký quyết định số 77A/VH-QĐ, đưa Dinh Độc Lập là di tích lịch sử cấp quốc gia.

Về quy hoạch, kiến ​​trúc của di tích hiện nay

Khi thiết kế Dinh Độc Lập, vì muốn tìm cho công trình một ý nghĩa văn hóa đặc biệt, KTS Ngô Viết Thụ đã lấy ý tưởng từ triết lý truyền thống phương Đông và bản sắc văn hóa dân tộc để thiết kế. Kiến trúc của cung điện là sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật kiến ​​trúc hiện đại và kiến ​​trúc truyền thống phương Đông.

Toàn bộ mặt ngoài của cung điện được làm theo hình chữ “Cát” có nghĩa là điềm lành, may mắn; trung tâm của cung điện là Phòng Văn thư Nhà nước; Lầu trên mang ý nghĩa “Bốn phương không yên/ Bốn biển lặng” – mặt sàn có hình chữ “Nơi”, với ý nghĩa đề cao giáo dục và tự do ngôn luận. Chữ Mẫu Khẩu có cột cờ ở giữa tạo thành chữ Mẫu Trung, như nhắc nhở muốn có dân chủ thì phải trung thành. Đường thẳng được tạo bởi hiên tầng 4, ban công danh dự và cổng vào sảnh để tạo thành hình dạng của chữ “Ba”. Theo quan niệm “Tam dân chủ” (Nhân, Minh, Võ), muốn nước thịnh thì phải có những con người hội đủ 3 yếu tố Nhân, Minh, Võ. Ba nét này nối với nhau bằng một nét dọc tạo thành chữ “Vương”, với lá cờ trên nét đứt tạo thành hình chữ “Chủ”, tượng trưng cho chủ quyền đất nước. Mặt tiền – toàn bộ ban công tầng 2 và tầng 3 kết hợp với cổng vào hiên và 2 cột gỗ phía dưới mái che tạo thành chữ “Hưng”, ý nguyện cho nơi đây mãi mãi hưng thịnh.

Vẻ đẹp kiến ​​trúc của cung điện còn được thể hiện qua hệ thống mành hoa đá, được kết bằng các đốt tre trang nhã, bao quanh tầng 2. Bức màn hoa đá đã được biến tấu theo kiểu cửa ô của các cung đình Huế, không chỉ tôn lên vẻ đẹp của cung điện mà còn có tác dụng đón ánh nắng từ bên ngoài. Bên trong dinh, tất cả các đường nét kiến ​​trúc đều sử dụng hàng ngang, cửa sổ thẳng; Hành lang, sảnh, phòng đều lấy câu “Trường Đại Quang Minh” làm ý chỉ cho các đường nét kiến ​​trúc.

Sân trước của cung điện là một bãi cỏ hình bầu dục có đường kính 102 m. Màu xanh của thảm cỏ tạo cảm giác nhẹ nhàng, sảng khoái cho thực khách ngay khi vừa bước qua cổng. Suốt chiều ngang của sảnh là một hồ nước hình bán nguyệt. Trong hồ trồng hoa súng, hoa súng gợi lên hình ảnh những mặt hồ yên bình trong những ngôi đình, chùa cổ kính của làng quê Việt Nam.

Tòa nhà có chiều cao 26 m, được xây dựng trên diện tích đất 4.500 m², diện tích sử dụng 20.000 m², gồm 3 tầng chính, 1 sân thượng, 2 lửng, 1 trệt, 2 hầm và sân bay. chiếc trực thăng hạ cánh. Hơn 100 phòng của cung điện, tùy theo mục đích sử dụng, được bài trí theo nhiều phong cách khác nhau, bao gồm phòng nhà nước, phòng họp của Hội đồng Nội các, phòng làm việc của Tổng thống và Phó Tổng thống, phòng giao ban của ủy nhiệm, yến tiệc. phòng… và các hồ sen bán nguyệt ở hai bên cầu thang dẫn lên sảnh chính, ban công, hành lang… Tất cả đều được thiết kế rất hài hòa và hợp lý.

Ngoài hàng rào trước và sau dinh là hai công viên cây xanh. Vào giữa những năm 60 của thế kỷ 20, đây là công trình có quy mô lớn nhất Nam Bộ và có kinh phí xây dựng cao nhất (150.000 lượng vàng). Các hệ thống phụ trợ bên trong tòa nhà rất hiện đại, với đầy đủ hệ thống điều hòa không khí, phòng cháy chữa cháy, thông tin liên lạc, nhà kho… Tầng hầm chịu được sự bắn phá của bom, pháo lớn. Các gian phòng của dinh được trang trí bằng nhiều tác phẩm sơn mài và tranh sơn dầu, với chủ đề “mặt nạ sông núi”.

Hiện nay, Dinh Độc Lập do Cục Hành chính II – Văn phòng Chính phủ quản lý. Đặc biệt, Dinh Độc Lập là nơi ghi dấu thắng lợi hoàn toàn của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước năm 1975.

Như vậy, trong lịch sử, Dinh Độc Lập là di tích lịch sử đặc biệt quan trọng, nơi đã diễn ra và chứng kiến ​​nhiều sự kiện lịch sử trọng đại, có ảnh hưởng trực tiếp đến tiến trình lịch sử của đất nước. Do vị trí đặc biệt của nơi đây, di tích đã nhiều lần được đầu tư xây dựng, tôn tạo và biến thành một công trình hoàn thiện – sản phẩm của sự kết hợp hài hòa giữa kiến ​​trúc di tích với các công trình kiến ​​trúc, cảnh quan và môi trường của khu di tích. Khu vực xung quanh.

Với những giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học đặc biệt của di tích, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định xếp hạng Di tích lịch sử Dinh Độc Lập – nơi ghi dấu thắng lợi hoàn toàn của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, giải phóng dân tộc. miền Nam thống nhất đất nước là di tích quốc gia đặc biệt (Quyết định số 1272/QĐ-TTg, ngày 12/8/2009).